Ułamki zwykłe

Drukuj

Szkoła podstawowa

Ułamek zwykły składa się z licznika, mianownika i kreski ułamkowej.

Kreska ułamkowa symbolizuje znak dzielenia, o czym będzie dokładniej w dziale Ułamek jako iloraz.
Ułamek \(\frac{9}{4}\) przeczytamy: "dziewięć czwartych".

Kilka przykładów czytania ułamków:

Ułamek dwie trzecie to: \(\frac{2}{3}\).

Ułamek jedna dziesiąta to: \(\frac{1}{10}\).

Ułamek pięć jedenastych to: \(\frac{5}{11}\).

Kwadrat podzielono na \(2\) równe części. Każda z tych części to \(\frac{1}{2}\) kwadratu.

Prostokąt podzielono na \(3\) równe części. Każda z tych części to \(\frac{1}{3}\) prostokąta.

Liczba jabłek zapisana za pomocą ułamków:

Pizzę podzielono na \(8\) równych części. Jedna część stanowi \(\frac{1}{8}\) pizzy.

Pod każdym prostokątem zapisano jaka jego część jest koloru szarego.

Pod każdym kołem zapisano jaka jego część jest koloru szarego.

Kwadrat podzielono na 16 równych części i każdą pomalowano jakimś kolorem. Określ jaką część dużego kwadratu pomalowano każdym z kolorów.

Kolorem zielonym pomalowano \(5\) małych obszarów, czyli \(\frac{5}{16}\) dużego kwadratu.

Kolorem czerwonym pomalowano \(4\) małe obszary, czyli \(\frac{4}{16}\) dużego kwadratu.
Równoważnie można powiedzieć, że kolorem czerwonym zamalowano \(\frac{1}{4}\) powierzchni dużego kwadratu.

Kolorem niebieskim pomalowano \(5\) małych obszarów, czyli \(\frac{5}{16}\) dużego kwadratu.

Kolorem szarym pomalowano \(2\) małe obszary, czyli \(\frac{2}{16}\) dużego kwadratu.
Równoważnie można powiedzieć, że kolorem szarym zamalowano \(\frac{1}{8}\) powierzchni dużego kwadratu.

Zapisz trzy przykładowe ułamki, które mają takie same mianowniki, a różne liczniki.

Na przykład: \[\frac{1}{5},\ \ \ \frac{4}{5}, \ \ \ \frac{13}{5}\] Albo na przykład: \[\frac{2}{14},\ \ \ \frac{7}{14}, \ \ \ \frac{9}{14}\]

Podaj kilka przykładów ułamków, które mają licznik o \(5\) większy od mianownika:

Na przykład: \[\frac{7}{2},\ \ \ \frac{13}{8}, \ \ \ \frac{105}{100}\]

W klasie jest \(24\) uczniów w tym \(13\) dziewczynek. Jaką część klasy stanowią dziewczynki, a jaką chłopcy?

Dziewczynki stanowią \(\frac{13}{24}\) wszystkich uczniów klasy.
Teraz liczymy ilu jest chłopców: \[24-13=11\] Zatem chłopcy stanowią \(\frac{11}{24}\) wszystkich uczniów klasy.

Jaką część liter w słowie MATEMATYKA stanowią litery A?

Wszystkich liter w słowie MATEMATYKA jest \(10\).
Liter A jest \(3\).
Zatem litery A stanowią \(\frac{3}{10}\) wszystkich liter w słowie MATEMATYKA.